Bruksizm

Czym jest bruksizm? Jak go rozpoznać? Jak leczyć? Czy da się w ogóle wyleczyć z bruksizmu? Gdzie leczyć? U stomatologa? Może jednak fizjoterapeuta lub gabinet medycyny estetycznej? Dlaczego tak wielu różnych specjalistów może pomóc w leczeniu bruksizmu?

Jeśli i Wy zadajecie sobie te pytania, to zapraszamy dalej. Wyjaśnimy tu wszystko, co związane z bruksizmem i tym, jaki ma on wpływ na nasz organizm.

Bruksizm-co to jest

Co to jest bruksizm? Pod tą nazwą kryje się patologiczne zaciskanie zębów. Bruksizm jest schorzeniem, które ma wiele przyczyn. Dlatego też jego leczeniem zajmuje się wielu różnych specjalistów.

Bruksizm jest parafunkcją narządu żucia. Parafunkcje to szkodliwe nawyki wykonywane zazwyczaj bezwiednie. Nasze ciało wykonuje te ruchy uporczywie, nawykowo, ale zupełnie niepotrzebnie. Parafunkcją narządu żucia jest też np. obgryzanie ołówków, ssanie smoczka lub kciuka.

Bruksizm nie pozostaje obojętny dla naszego zdrowia. Ważne jest więc, by go zdiagnozować i leczyć. Zdarza się, że objawy bruksizmu ustępują samoistnie. Jednak, by nie borykać się później z jego skutkami, warto to leczenie podjąć.

Statystyki pokazują, że z bruksizmem może walczyć nawet 60% populacji osób dorosłych i ok. 30% dzieci. Pamiętajmy, że bruksizm objawia się nie tylko zgrzytaniem zębami. To też nawykowe np. zaciskanie szczęki. W ten sposób radzimy sobie też ze stresem. Dlatego też statystyki dotyczące bruksizmu gwałtownie wzrosły po pandemii Covid 19.

Zgrzytanie zębami

Bruksizm często bywa nazywany zgrzytaniem zębami. To nie do końca prawda. Samo zgrzytanie zębami jest jednym z objawów bruksizmu. Wprawdzie dość charakterystycznym, ale jednak tylko objawem.

Sam bruksizm to nawykowe zaciskanie żuchwy. Poprzez napięcie bardzo często występuje wtedy pocieranie zębów o siebie, co wywołuje efekt zgrzytania.

Zgrzytanie zębami to nie tylko drażniący często dźwięk. To przede wszystkim nieprawidłowe ścieranie powierzchni zębów oraz zmiany w okolicach żuchwy i szczęki.

Przyczyny bruksizmu

Bruksizm jest nie do końca przebadanym schorzeniem. Kiedyś łączyło się go tylko z problemami natury stomatologicznej. Dziś wiadomo, że podłoża zaciskania zębów może być więcej. Do głównych przyczyn bruksizmu należą:

Przyczyny genetyczne.
Przyczyny stomatologiczne. Wady zgryzu, usunięcie tzw. zębów mądrości, niewłaściwe dopasowanie wypełnień lub protez.
Przyczyny skroniowo-żuchwowe.
Przyczyny o podłożu psychicznym i emocjonalnym. Stres, nadmierne napięcie, lęki, depresje, ADHD, autyzm, zaburzenia snu.
Przyczyny ze strony układu nerwowego. Wzmożone napięcie mięśniowe, choroby genetyczne.
Przyczyny ze strony układu pokarmowego. Refluks, choroba wrzodowa.
Niedobory witamin i minerałów.

Jak widać, przyczyn bruksizmu jest wiele. Do końca nie zostały one wszystkie ustalone.

Rodzaje bruksizmu

Coś, co łączy wszystkie rodzaje bruksizmu, to to, iż jest to zachowanie nieświadome. Dlatego też czasem trudno go w ogóle zdiagnozować.

Bruksizm dzielimy:

Bruksizm pierwotny.
Bruksizm wtórny.

W pierwszym trudno o ustalenie przyczyny, w drugim jest to możliwe.

Dwa główne typy bruksizmu to:

Bruksizm nocny.
Bruksizm dzienny.

Dodatkowo bruksizm można rozdzielić na 4 kategorie w zależności od ruchów, jakie wytwarza ta parafunkcja.

Zaciskanie zębów. Działają tu głównie siły statyczne.
Zgrzytanie zębami. Zaciskanie zębów połączone jest z ruchem tarcia.
Thrusting (brak odpowiednika w j.polskim). Szybki, nagły ruch żuchwy w kierunku przednim lub bocznym.
Bracing (brak odpowiednika w j. polskim). Trzymanie żuchwy w określonej pozycji, bez ruchu.

Bruksizm objawy

Budzisz się w nocy i czujesz, że zaciskasz zęby? Rodzina mówi, że słyszy, jak zgrzytasz zębami? Boli Cię często głowa? Nadmiernie ścierasz zęby? To wszystko mogą być objawy bruksizmu.

Zgrzytanie zębami to, jak pisaliśmy, jeden z objawów bruksizmu. Jest słyszalny, dlatego trudno go przeoczyć.

Co powinno wzbudzić nasze obawy? Na jakie objawy zwrócić uwagę, by skutecznie zdiagnozować bruksizm?

Nadwrażliwość zębów.
Pękanie zębów.
Bóle głowy o niezidentyfikowanym pochodzeniu.
Ból w obrębie żuchwy.
Ograniczona ruchomość w obrębie żuchwy.
Charakterystyczny kształt twarzy. Kwadratowa szczęka z mocno zarysowanymi mięśniami.
Bóle karku, barków, szyi.
Zaburzenia słuchu, szumy uszne.

Jeśli odczuwasz przez dłuższy czas jakiekolwiek z tych objawów, to skontaktuj się ze stomatologiem. Być może bruksizm dotyczy też Ciebie.

Powikłania bruksizmu

Bruksizm nie tylko niszczy zęby. Ten fakt jest niezaprzeczalny. Starte zęby, wady zgryzu, pękające zęby, krwawienia z dziąseł, rozchwiania zębów. To tylko kilka objawów bruksizmu.

Jednak powikłania bruksizmu sięgają o wiele dalej. W momencie nawykowego zaciskania zębów siła działająca na szczękę jest ok. 10 razy większa niż podczas żucia czy gryzienia.

Większość powikłań bruksizmu to różne bóle w obrębie twarzoczaszki. Może to komplikować codzienne życie, powodować bezsenność czy utrudniać skupianie się.

Nawykowe zaciskanie zębów skutkuje też zaburzeniami mobilności żuchwy, a nawet całej głowy. Może też powodować szumy uszne czy zaburzenia narządu wzroku. Powikłaniem bruksizmu są również bóle karku, barków, bóle migrenowe głowy.

Jak widać, bruksizm powoduje wiele nieprawidłowości dla całego organizmu.

Leczenie bruksizmu

Tak, jak złożone są przyczyny bruksizmu, tak i jego leczenie. Wiele tu zależy od tego, jakie ma on podłoże.

Jeśli nawykowe zaciskanie zębów wynika z nadmiaru stresu lub innych zaburzeń ze strony psychiki, dobrym sposobem będzie skorzystanie tu z pomocy psychoterapeuty.

Ze strony psychologicznej, ważna jest przede wszystkim eliminacja stresu. To on najczęściej powoduje wszelkie parafunkcje. W walce z nadmiarem stresu może pomóc psychoterapia, sport lub techniki relaksacyjne.

Jeśli przyczyną bruksizmu są wady zgryzu, pomocne będzie leczenie ortodontyczne.

Tak czy owak, bruksizm trzeba leczyć, gdyż ma on bardzo niekorzystny wpływ na cały nasz organizm. Leczyć trzeba go wielotorowo. Po pierwsze eliminować skutki, ale też leczyć przyczynę.

Domowe sposoby leczenia bruksizmu

Czy istnieją domowe sposoby leczenia bruksizmu? Niestety trudno tu o całkowite wyleczenie, jednak można w domowy sposób łagodzić skutki bruksizmu.

Masaż mięśni w obrębie żuchwy.
Ćwiczenia zwalczające objawy przeskakiwania stawu skroniowo-żuchwowego.
Przyłożenie zimnego okładu na bolące mięśnie.
Unikanie twardych pokarmów.
Ograniczenie żucia gumy.
Picie herbatek uspakajających lub naparów z ziół.

Metody leczenia bruksizmu

Jak już wiemy, w leczeniu bruksizmu stosuje się kilka terapii. Specjaliści działają z reguły zespołowo, a terapie uzupełniają się wzajemnie.

Stomatolog.
Psycholog lub psychoterapeuta.
Lekarz medycyny estetycznej.
Lekarz internista.
Fizjoterapeuta lub fizjoterapeuta stomatologiczny.

Ci specjaliści mogą pomóc w wyleczeniu bruksizmu. Z reguły jest tak, że najpierw widzimy problemy z zębami. Dlatego też stomatolog jest tu pierwszym ogniwem w walce z bruksizmem.

Leczenie bruksizmu u stomatologa

Najczęściej to właśnie stomatolog jest pierwszym specjalistą, do którego trafia się z bruksizmem. Właściwie zdarza się najczęściej tak, że to stomatolog po stanie zębów stwierdza, rozpoznaje bruksizm.

Zęby podczas nawykowego zaciskania żuchwy narażone są na wiele zmian. Pękanie, ścieranie, krwawienia dziąseł to tylko kilka z konsekwencji bruksizmu w obrębie jamy ustnej.

Leczenie bruksizmu u stomatologa przede wszystkim zaczynamy od poprawy stanu uzębienia.

Korekta wypełnień.
Usunięcie i wyleczenie urazów zgryzowych.
Indywidualnie dobrane zabiegi stomatologiczne oraz ortodontyczne.

Szyna relaksacyjna w leczeniu bruksizmu

Kolejnym krokiem jest dopasowanie szyny relaksacyjnej. Szyna relaksacyjna jest bardzo pomocna w leczeniu bruksizmu.

Czym jest szyna relaksacyjna? To przeźroczysta nakładka przygotowana indywidualnie dla pacjenta. Jak sama nazwa wskazuje, taka szyna przynosi ulgę dla nadmiernie eksploatowanej szczęki i zębów.

Szyna relaksacyjna zakładana jest na noc. Ma ona za zadanie stabilizować określoną pozycję żuchwy. To z kolei pozwoli na rozciągnięcie napiętych mięśni i uniemożliwi bezwiedne zaciśnięcie ich. Szyna stawia też mechaniczną barierę przed niekontrolowanym zaciskaniem zębów.
Leczenie bruksizmu szyną relaksacyjną wymaga wcześniejszej konsultacji i obrania indywidualnego planu działania. Projektuje się ją pod konkretnego pacjenta.
Szyny wykonane są z materiałów biozgodnych z naszym organizmem. Są wytrzymałe i odporne na ścieranie i inne urazy mechaniczne.
Leczenie szyną relaksacyjna z reguły trwa od kilku miesięcy do kilku nawet lat.

Botoks w leczeniu bruksizmu

Botoks kojarzymy z reguły z salonami kosmetologicznymi i próbą oszukania swojego wieku. Jednak botoks, czyli toksyna botulinowa ma szerokie zastosowanie również w medycynie. Działanie botoksu polega na tymczasowym zablokowaniu przepływu nerwowego pomiędzy mięśniem a mózgiem. Dlatego też botoks pomocny jest np. w leczeniu wzmożonego napięcia mięśniowego. Równie często wykorzystuje się go do leczenia nadpotliwości.

Botoks w leczeniu bruksizmu działa na dokładnie tej samej zasadzie. Zabieg ostrzyknięcia toksyną botulinową wykonuje lekarz. Czasem lekarz medycyny estetycznej, czasem anestezjolog. Każdorazowo poprzedza go dokładny wywiad.
Lekarz indywidualnie dobiera dawki toksyny botulinowej w zależności od zaawansowania bruksizmu. Botoks wstrzykiwany jest płytko w mięśnie odpowiedzialne za zaciskanie szczęki.
Zabieg przeprowadzany jest w znieczuleniu miejscowym, ale raczej nie zalicza się go do zabiegów bolesnych.

Fizjoterapia stomatologiczna w leczeniu bruksizmu

Fizjoterapia to kolejna dziedzina, która może być pomocna w leczeniu bruksizmu i jego objawów. Jak wiemy, za nadmierne ściskanie szczęki odpowiedzialne są też mięśnie. Także one dość mocno są obciążane, gdy pacjent zaciska szczęki. Napięcie mięśniowe przenosi się też na cały nasz organizm. Często pojawiają się napięciowe bóle głowy, bóle karku, barków. Z pomocą może tu przyjść fizjoterapeuta, który rozluźni napięte mięśnie.

Kiedy skorzystać z fizjoterapii stomatologicznej w leczeniu bruksizmu?

Napięciowe bóle głowy.
Przeskakiwanie żuchwy.
Bóle kręgosłupa w odcinku szyjnym.
Ból stawu skroniowo-żuchwowego.

Fizjoterapia stomatologiczna skupia się na relaksacji mięśnie w obrębie narządu żucia. Wykorzystywana jest tu głównie terapia manualna. Zdarza się, że pomocna bywa kinezyterapia oraz fizykoterapia. Fizjoterapeuta stomatologiczny zawsze uzupełnia działania innych specjalistów zajmujących się leczeniem bruksizmu.

Leczenie bruksizmu Gliwice

Zgrzytasz zębami lub wydaje Ci się, że tak jest? Zęby Ci się niszczą lub ścierają? Boli Cię ciągle głowa? Przeskakuje coś w szczęce? Zapraszamy do Family Smile. Przeprowadzimy diagnostykę bruksizmu. Jeśli problem bruksizmu Cię dotyczy, dobierzemy odpowiednie leczenie.